Kerst anno 2023: "Jezus geeft vrede".

Met Kerst vieren wij dat Jezus als Heiland op aarde kwam. Hij kwam om te redden, te verlossen en te verzoenen. Daarnaast heeft Kerst alles te maken met het verlangen naar vrede, de toestand waar rust en harmonie het leven bepalen. Daar zijn mens en dier, ja alles, met elkaar in balans. Nu het jaar het einde nadert, ervaren wij om ons heen naast veel moois ook een aaneenschakeling van wreedheid, rampspoed en ellende. De omvang en impact zijn zodanig, dat je de moed haast zou verliezen. Hoe moet het verder op deze aarde? Voelt het überhaupt nog goed om anno 2023 Kerst te vieren? 

Even terug naar het begin van de vorige eeuw. Albert Einstein voorzag dat zijn revolutionaire inzichten in de natuurwetenschap ook een gevaar inhielden en hij worstelde met die mogelijkheid. Om daarover van gedachten te wisselen wendde hij zich uiteindelijk in een briefwisseling (1932) tot de beroemde psycholoog en denker Sigmund Freud. De wereld van de rede en de drift ontmoetten elkaar. Diens antwoord gaf weinig reden tot hoop. In zijn analyse kwam Freud tot de conclusie dat de ontwikkeling van “de beschaving” niet anders kan eindigen dan in chaos en destructie. Zijn het die vrees en die verwachting, wat wij zien?

Wat verder terug in de tijd: ongeveer driehonderd jaar voor onze jaartelling was er ook iemand die zich afvroeg wat het hoe en waarom was achter alle moois, maar vooral ook achter alle kwaad. Is er bijvoorbeeld een groter plan of is het toeval dat allesbepalend is? Kan het zijn dat beide gelijktijdig waar zijn? Wanneer je als individu geen controle meer hebt over de gebeurtenissen, wat is dan de zin van alle inspanning? Waarom zou je je nog druk maken? Die man heet “prediker” en zijn overpeinzingen staan in de Bijbel.

Prediker schreef een gedicht dat nu bekend staat als “Prediker 3 vers één tot acht”. Het bestaat uit veertien paren van tegenstellingen en die samen de feitelijkheid van het leven beschrijven. Hij noemt ze “tijden”. De verscheidenheid werkt al verwarrend, maar ook ontbreekt een logische rangschikking. Aan het slot komt hij tot de conclusie dat de wereld niet maakbaar is, de tijden komen en gaan. Een diepere bedoeling (van God) blijft voor hem ondoorgrondelijk.

De vergeefse poging om God te doorgronden en gebeurtenissen te verklaren heeft bij Prediker niet geleid tot teleurstelling of ontgoocheling. In plaats daarvan aanvaardt hij een “niet-weten”. Voor Prediker is dit grote "niet-weten" het enig juiste en complete antwoord. Het ontzag voor zijn Heer groeit juist daardoor. Hij volhardt in zijn vertrouwen op God en bij hem gaat dat hand in hand met geloof in Hem.

Prediker adviseert om dan maar te genieten van de "goede tijden" en ook om het goede na te streven. Doorgaan met eten en drinken. Dus heel basaal een "Carpe Diem.” Bij hem stopt het “pluk de dag” echter niet bij louter plezier te hebben. Geniet van het unieke en de waarde van ieder moment in het leven, maar streef niet naar zaken als bijvoorbeeld macht, prestige, populariteit of rijkdom. Die zijn niet meer dan lucht, leegte en ijdelheid.

Het vredige paradijs, dat eindigde met een breuk tussen God en de mens, ligt zichtbaar achter ons. Met het zenden van Zijn zoon reikt God "de mens" echter de hand. Eerder bood Hij Adam "levensadem" aan. Michelangelo verbeeldde deze handeling tijdloos mooi in zijn fresco op het plafond van de Sixtijnse Kapel. Maar nu kwam Jezus en Hij kwam met een opdracht. Drie jaren lang onderwees Hij, ging Hij ons voor op de weg naar de vrede van het paradijs. Jezus predikte naastenliefde. Ook gaf Hij ruim veertig voorbeelden zoals “de barmhartige Samaritaan”, “de verloren zoon”, en “het mosterdzaadje”. De zoon van God kwam op aarde om de band tussen God en de mens te herstellen, de breuk te helen. Om perspectief te bieden.

Jezus voltooide zijn opdracht. In Johannes 14 vers 27 zegt Hij bij zijn afscheid: “Ik laat jullie vrede na, mijn vrede geef ik jullie, zoals de wereld die niet geven kan. Maak je niet ongerust en verlies de moed niet.” Dát is de boodschap van Kerst anno 2023: Jezus biedt ons de vrede van God. Kerst mogen wij vieren, moeten wij vieren.

Een gedicht van Toon Hermans:

“ Mysterie

Heer,
Wat moet ik doen?
Het mysterie van een eeuwige God
gaat mijn verstand te boven.
Ik kan er geen zinnig woord
over zeggen.
Wie kan dat wel?
Ik houd mij vast
aan de man van Nazareth
die in Zijn onbaatzuchtige liefde
door Zijn woord
door Zijn leven
en door Zijn lijden voor ons
de bedoelingen van een eeuwige God
gestalte heeft gegeven. ”
 

Naschrift:
Tijdens een reis door Japan noteerde Einstein in 1922: “Een stil, bescheiden leven geeft meer geluk dan het streven naar succes, onder voortdurende onrust.”

Dit artikel is een publicatie van de redactie van Actueel, gemeenschap Haarlem. 
Bijdrage door: H. de Vries.

Geloven als werkwoord

De hemelvaart van Jezus volgde op Zijn dood en opstanding. Met Pinksteren gedenken wij de uitstorting van de heilige Geest, die ons tot op de dag van vandaag bij wil staan. Wij hoeven het niet alleen te doen. Zijn hulp is er in velerlei opzicht en tot de wederkomst van de Heer, die wij, samen met velen aan gene zijde, verwachten. Pinksteren (tien dagen na hemelvaart) wordt veelal gezien als het ontstaan van de kerk. 

In de Bijbel staat het zo bekende verhaal over de tien meisjes. Vol verwachting: een bruidegom was onderweg naar zijn bruid en zij willen hem daarbij vergezellen met hun lampen. Het is een traditie. Wachtend met hun olielampje.... Helaas laat hij op zich wachten en bij sommigen raakt de olie op en dooft hun lamp. Zij kunnen niet mee! Zij missen daardoor het feest in de bruiloftszaal. Hadden zij zich onvoldoende voorbereid?

De tuin rond ons kerkgebouw vraagt om onderhoud. Net als elke tuin. Maar ja… Begin deze zomer lag de tuin er niet zo mooi bij. En toen werd er ook nog een BBQ gepland in die tuin! Dus: werk aan de winkel. De zaterdag twee weken voor BBQ-day werd er geschoffeld en gesnoeid. Onkruid verwijderd en bestrating aangeveegd. Een tweede zaterdag bleek nodig. De tuin en het buitenterras waren gereed toen de BBQ aangestoken werd en de spiesjes erop gingen. De statafels stonden klaar ( alleen het weer werkte niet mee….)

Twee verhalen die elkaar aanvullen en er is een overeenkomst: er staat iets te gebeuren dat wij mee willen beleven. Wij werken daar naartoe. Jezus beloofde ons Zijn wederkomst. En Hij beloofde meer! Om daaraan deel te nemen kunnen wij niet passief afwachten: wij hebben allemaal onze eigen “tuin”. Hier moet er wat weg, daar moet er wat bij. Geloven is een werkwoord (maar je hoeft het niet alleen te doen.) 

De beleving van Pasen

Van Getsemane en het leed op Golgotha naar de engel bij het lege graf van Jezus: een rollercoaster was het. Als je naar de Johannes- of Matthäus Passion luistert, en helemaal als je die live meemaakt, dan kan dat je raken. Het is alsof de toenmalige gebeurtenissen in Jeruzalem dichtbij komen. Ook een rockopera als "Jesus Christ Superstar" (1970) is een voorbeeld van muziek die je op bijzondere wijze raken kan.

Jezus werd aan een kruis genageld en overleefde dat niet. Maar op de zondag daarop stond Hij op uit zijn graf! Stel je eens voor dat je erbij was toen dit alles gebeurde. Stel je bijvoorbeeld eens voor dat je samen met Maria (van Magdala) aan komt lopen bij het graf van Jezus en dat het dan leeg is. Na alles wat vooraf ging, ook dit: de steen, die het graf afsloot, is weggerold!

Nee, fysiek zijn wij anno 2023 geen ooggetuigen meer van de historische momenten, die toen in het korte tijdsbestek van drie dagen plaatsvonden. Muziek, maar zeker ook de bijbehorende tekst, kan de afstand tot de actualiteit van die dagen wel kleiner maken. Misschien beleven wij op die wijze, en al is het maar een beetje, iets van dat grote geheel: wat toen plaatsvond was de oorsprong van het christendom.

Onderstaand gospellied gaat over dit meebeleven. Het gaat over het beleven van Pasen. (Bewerking  naar het Nederlands, verkorte versie d.w.z. zonder herhalingen ).     

  "Was j'erbij toen zij kruisigden mijn Heer,
   Oh, somtijds doet mij dat hevig beven.
   Was j'erbij toen zij kruisigden mijn Heer? 

   Was j'erbij toen zij nagelden mijn Heer,
   Oh, somtijds doet mij dat hevig beven.
   Was j'erbij toen zij nagelden mijn Heer?
   
   Was j'erbij toen zij priemden in zijn zij,
   Oh, somtijds doet mij dat hevig beven.
   Was j'erbij toen zij priemden in zijn zij?

   Was j'erbij toen zijn graf gesloten werd,
   Oh, somtijds doet mij dat hevig beven.
   Was j'erbij toen zijn graf gesloten werd?

   Was j'erbij toen Hij opstond uit de dood,
   Oh, somtijds doet mij dat hevig beven.
   Was j'erbij toen Hij opstond uit de dood?"

"Were you there when they crusified my Lord?" Uitgevoerd door het Londonderry Choir, album Amazing Grace. (Lied 501 uit het Engelstalige NAK-liedboek) Te beluisteren via YouTube:  https://youtu.be/MI9V8owRTA4

Ook een aanrader: de instrumentele versie door de New Apostolic Church Southern Africa: https://youtu.be/YqHAVd7460o

Een tijdloze brief van apostel Paulus over onderlinge eenheid 

Nadat mijn moeder jaren geleden overleden was, ruimde ik samen met familie haar appartement leeg. Zo troffen wij in de boekenkast een serie groene boeken aan. Op de rug van de luxe omslag daarvan stond in goudkleurige letters de titel te lezen: “Bijbel met kanttekeningen”. Deze bijbel omvatte maar liefst acht delen. Samen ruim vijfentwintig centimeter breed! Niemand had interesse, dus ik pakte een kartonnen doos, waarna de “Bijbel met kanttekeningen” een bestemming vond op onze eigen zolder: achter de knieschotten.

Die doos met de achtdelige bijbel was ik allang vergeten toen wij in coronatijd bedachten onze zolder op te ruimen. De doos werd weer zichtbaar en stond zelfs in de weg. Begin januari dit jaar pakte ik er daarom maar eens een boek uit: “BIJBEL in de nieuwe vertaling van het Nederlands bijbelgenootschap met verklarende kanttekeningen. Uitgegeven door Bosch en Keuning NV te Baarn in 1955”. Doorbladerend bleek het meer voetnoten te bevatten dan bijbeltekst. Zo kom je natuurlijk al gauw op acht boeken.

Al in het eerste boek, dat ik opende, ontdekte ik een blaadje: in haar klassiek-mooie handschrift had mijn moeder aantekeningen achtergelaten. Dan komt zo’n boek wel dichtbij.

Toen kwam de zondag van 16 januari en ik mocht voor de kerkdienst op die dag een lied uitzoeken. De brief aan de Kolossenzen 1 vers 18 was het bijbelwoord: "Hij is het hoofd van het lichaam, de kerk. Oorsprong is Hij, eerstgeborene uit de dood, om in alles de eerste te zijn:” Een wonderlijke tekst. Wat kan ik daarmee in mijn liedkeuze?

Zoekend naar invulling dacht ik aan mijn “bijbel met kanttekeningen.” In deel acht vond ik de brief aan de Colossenzen. Ik ontdekte dat elk bijbelboek in deze bijzondere bijbel een algemene inleiding heeft. Zo lees ik dat apostel Paulus vanuit zijn gevangenschap in Rome aan de kerkgemeente in Colosse een brief heeft geschreven. Het is een stad in Klein-Azië, in de streek Phrygië, dat in het huidige westen van Turkije ligt. Colosse lag een paar uur vanaf o.a. Laodicéa, maar Paulus was er tijdens zijn zendingsreizen niet aan toegekomen om zelf die stad te bezoeken. Naast de inheemse bevolking woonden er veel Griekse kolonisten en ook Joden (o.a. twee eeuwen eerder gedeporteerd vanuit Babylonië.) Tegenwoordig zouden wij het een multi-culturele samenleving noemen. De kerk was er een afspiegeling van. Er was welvaart.

Epaphras, die zelf in Colosse woonde, had er een christelijke gemeente gesticht. Later bezocht hij Paulus in Rome en hij maakte zich zorgen. Vanwege de gemengde bevolking met ieder een eigen traditie was er een toenemende invloed op de kerkgemeenschap van niet-christelijke gebruiken, gewoonten en inzichten. Hierover ontstonden onderlinge disputen. Er was geen eenheid meer en de gemeenschap dreigde daardoor uiteen te vallen. Paulus meende dat de focus vóór alles weer op Christus en op Zijn boodschap gericht moest worden. Om met dit uitgangspunt de onderlinge eenheid te hervinden, schrijft hij een vriendelijke maar indringende brief aan de gemeente in Colosse: in een christelijke gemeenschap gaat het om Jezus en alleen Zijn leer is maatgevend. Hij voegt eraan toe: “ ….Hij is het hoofd van het lichaam, de gemeente.”. 

En dan lees ik de bijbehorende voetnoot 7:  "…Hij is de regeerder en het levensbeginsel…Lichaam is een kenschetsing van de gemeente in haar eenheid, onderling". Paulus onderstreept vooral door zijn woordkeus "lichaam" het cruciale belang van de onderlinge eenheid. Al zijn wij nog zo verschillend! Binnen en buiten de kerk zijn er tal van grote en kleine oorzaken die de saamhorigheid kunnen ondermijnen. In Colosse was het de verscheidenheid in herkomst die onenigheid veroorzaakte, maar ook een ongelukkige opmerking of handeling kan een onbedoelde uitwerking hebben. Paulus plaatst dit in perspectief.

De mogelijkheden in de huidige digitale wereld, individualisering en toenemende pluriformiteit in de samenleving: het zijn voorbeelden van ontwikkelingen die de onderlinge band en saamhorigheid onder druk kunnen zetten. Net als in Colosse dreigen er in onze samenleving tegenstellingen die tot dispuut en meer leiden. Soms kan dat een scherp randje krijgen. Kernwaarden als bijvoorbeeld naastenliefde, vergevingsgezindheid, verdraagzaamheid en dienstbaarheid kunnen dan van grote waarde zijn om de onderlinge eenheid terug te brengen. Waarden waar Paulus in zijn brief naar verwijst alsmede de saamhorigheid die hij nastreeft: de brief van Paulus is niet alleen aan de toenmalige kerkelijke gemeenschap in Colosse gericht.

In Nederland zijn wij in navolging van een wereldwijd initiatief een traditie rijker: onder regie van de Wereldraad van Kerken is een landelijke actie gestart: “Doe goed, zoek recht – Week van Gebed voor eenheid“. Deze startte op 15 januari 2023. Er wordt gevraagd om te bidden voor eenheid van christenen en om na te denken over wat ons bindt. Dat maakt het bijbelwoord en de kerkdienst op 16 januari des te actueler.

In de corona-periode werd er vanuit Leeuwarden een dienst voor ontslapenen via internet uitgezonden. In plaats van uitsluitend in de kleur wit lag het altaar vol met bloemen in alle variëteit en kleuren. Op die wijze werd de veelkleurigheid binnen de "kerk van God" verbeeld. Een kerk in zowel het hier en nu, als aan gene zijde. 

Op 5 maart dit jaar is er een dienst voor alle ontslapenen. Ongetwijfeld zullen wij dan ook denken aan het leed door de gebeurtenissen in Oekraïne (oorlog), Turkije en Syrië (aardbeving). Een dienst waarin wij alle getroffenen en ook de vele anderen in het land "aan gene zijde" gedenken en voor hun bidden. Laten wij de oproep in de brief van Paulus aan de gemeenschap in Colosse in gedachten houden!

    "Wees niet ongerust,
          maar vertrouw op God en op Mij.
              In het huis van mijn Vader                    
                 zijn veel kamers..."

( Johannes 14 vers 1 en 2 ) 

Een ''nieuw jaar'' in 2023

"Er is geen einde, er is alleen een nieuw begin". Over het begrip "wisseling" is al veel geschreven. Het is stof tot nadenken en biedt een voedingsbodem voor heel wat liedteksten, gedichten en meer. Met een nieuw jaar wensen wij elkaar veel moois: gezond zijn, voorspoed, geluk. Met nieuwjaar slaan we hoopvol een bladzijde om. We maken een nieuwe start. Dat is de bedoeling althans. Maar dit keer voelt het anders en lijkt het meer moeite te kosten om de eerstvolgende vrije pagina te vinden voor die nieuwe start. Achter zoveel oude bladzijden staat nog geen punt.

In het afgelopen jaar gebeurde er in de gemeenschap "Haarlem" heel wat. Om te beginnen waren er weer de fysieke kerkdiensten na een lange periode van pandemie en gesloten kerkdeuren. Niet alles werd als vanouds: het vertrouwde koor bleek bijvoorbeeld niet haalbaar. Hiervoor zijn alternatieven gevonden. We moesten in 2022 afscheid nemen van geliefden. Wij werden verrijkt met een nieuwe priester. Er waren zorgen, maar ook waren er de mooie en leuke momenten. Bij bijzondere gelegenheden (o.a. Pinksteren) maakten wij weer nieuwe video's om op You-Tube te plaatsen. Het priesterambt werd fundamenteel verruimd en gemoderniseerd. Wij kregen een prachtig nieuw orgel en het oude werd verkocht. Op Marktplaats werd daar een nieuwe bestemming voor gevonden: het "Orgelpark" in Amsterdam. De opbrengst van de verkoop ging naar Suriname: het "busproject-2022."  Wij vierden samen Kerstfeest met de gemeenschap uit Amsterdam, enzovoort.

In ieders persoonlijk leven en daarbuiten stond de wereld uiteraard ook niet stil en waren er de hoogte- en dieptepunten. Bij die dieptepunten is de oorlog in Oekraine van bijzondere omvang. De president Zelenski van Oekraine in zijn nieuwjaarstoespraak: "We hebben al onze tranen gehuild. We hebben alle gebeden geschreeuwd, 311 dagen lang. We hebben over elke minuut iets te vertellen. Maar de meeste woorden zijn overbodig. Er is geen uitleg nodig. Stilte is nodig om te horen. Pauzes zijn nodig om te realiseren.

Op nieuwjaarsdag ziet de wereld er nog net zo uit als de dag daarvoor, zowel in positief als in negatief opzicht. Desondanks vieren wij de jaarwisseling en staan wij een moment stil. Is er even die denkbeeldige pauze.

In een krantenartikel las ik over het belang om een lijn in de tijd te trekken. Het biedt overzicht door gezamenlijk iets af te sluiten en een nieuwe periode aan te vangen. Een grens te ervaren tussen wat was en wat komt. Het is een symbolische daad, want de realiteit om ons heen zal inderdaad niet plotseling een andere wending nemen. Oud en nieuw te scheiden blijft echter onverminderd relevant.
Eén mooie gebeurtenis heb ik nog niet vermeld: op 14 december was er in Haarlem een fysieke dienst (doorgaans zijn er op woensdag alleen de online-diensten.) Het werd een kerst-meezingdienst, waarbij ook het districtskoor uitgenodigd was. De avond werd geleid door apostel Peter Klene, die naast kerst ook stilstond bij de aanstaande jaarwisseling. Over dit thema:  "...het vertrouwen in God is essentieel om vanuit het geloof verder te kunnen gaan."   

Opnieuw beginnen is waardevol ( en niet alleen op 1 januari! ). De beleving van een nieuw begin biedt een nieuw perspectief en daarmee een basis voor hoop:  alle reden om ook een nieuw jaar te blijven vieren en om vervolgens toch aan dat nieuwe hoofdstuk te beginnen.

      "In het heden ligt het verleden,
 in het nu wat worden zal."
( Filosofe en dichteres Vasalis )

Impressie meezingdienst in Kerstsfeer

Op woensdagavond 14 december 2022, vond er in onze gemeente de meezingdienst in Kerstsfeer plaats.

In deze dienst was er alle ruimte om samen bekende en iets minder bekende kerstliederen te zingen, waarbij de liedtekst op een groot scherm was geprojecteerd, onder begeleiding van orgel en bugel. Tevens bracht het zangkoor enkele liederen ten gehore.
Apostel P. Klene hield de woorddienst, waarbij de volgende Bijbeltekst als uitgangspunt werd gebruikt: Zijn (Jezus') moeder bewaarde alles wat er met Hem gebeurd was in haar hart. ( Lucas 2:51b). 

Na afloop konden de ongeveer 80 aanwezigen nog samen genieten van kerstkoek en koffie/thee en kon er nagepraat worden. 

Meezingdienst in Kerstsfeer

We zijn blij dat we na 3 jaar weer onze traditionele meezingdienst in Kerstsfeer live kunnen houden!

Je bent van harte welkom om mee te zingen en/of te luisteren op woensdagavond 14 december om 20:00 uur. 

We wensen je een bijzonder mooie Kerst en een gezond 2023 toe! 

Kerst: hoop voor Adam.

Het gebeurde afgelopen zomer: tijdens een stadswandeling in Zwolle "liep ik er tegen aan". 
Onverwacht stond ik oog in oog met één van de beroemdste beelden van Rodin, gewoon op straat: op het Grote Kerkplein voor het stadhuis! Dat te beseffen en de aanblik van dit imponerende beeld, die ervaring vergeet je nooit. Waarom komt dit bronzen beeld uit 1881 zo binnen? Het verbeeldt een ongekende uitdrukking van kracht en schoonheid, maar tegelijkertijd is er de confrontatie met een man die er helemaal doorheen zit. De last is hem te zwaar en hij dreigt er onder te bezwijken. De rechterhand hangt al omlaag en lijkt te reiken naar de aarde. Schuldbewust en berouwvol, ook dat is zijn houding. Zijn naam is Adam. Voor de kunstenaar staat dit beeld voor een gemoedstoestand. 
Hoe ziet de toekomst er uit en is er nog hoop voor hem?

Last en onmacht zijn gevoelens die erg aanwezig zijn in dit beeld van Rodin. Heeft deze Adam nog voldoende kracht om door te gaan en komt het nog goed met hem? Deze vragen zijn herkenbaar en actueel voor de mens van nu. In de wereld om ons heen zijn er tal van gebeurtenissen die dezelfde emoties oproepen. Het internet laat zich steeds meer zien van een minder mooie kant. Een veelvoud aan wereldwijde problemen dient zich gelijktijdig aan. Een wrede oorlog woedt dichtbij. Voor velen een last but not least: kerkgebouwen die sluiten of worden "herbestemd", de ontkerkelijking.

Rodin was een groot bewonderaar van Michelangelo. Deskundigen hebben gewezen op de sterke overeenkomst tussen de rechterhand van het beeld van Rodin en de uitgestoken hand van de Adam van Michelangelo in de fresco op het plafond van de Sixtijnse Kapel in Vaticaanstad (vervaardigd rond 1511). Waar hij bij Rodin met een vinger naar de aarde lijkt te wijzen, daar zoekt de hand van Adam (op de fresco)  de hand van God. Ook zijn Schepper reikt hem daar de hand. Ze raken elkaar bijna en er staat wat te gebeuren: Adam staat op het punt een levensvonk te ontvangen van God. We zien hier de schepping van de mens. Adam (en Eva) zullen in een paradijs komen te leven.

Terug naar de Adam van Rodin. Een paar weken vóór mijn stadswandeling in Zwolle ontmoette ik Michiel. Een ontmoeting met een onbekende zoals wel vaker voorkomt op vakantie. Ik raakte in serieus gesprek en hij deelde zijn zorgen met mij. "Het gaat niet goed in Nederland en ook niet daarbuiten." Teveel problemen die maar niet aangepakt worden, zo dat überhaupt nog mogelijk zou zijn. Graag wilde hij een bijdrage leveren aan oplossingen, maar waar te beginnen? Nee, hij geloofde werkelijk niet dat het ooit nog goed kon komen. Ik antwoordde dat ik ondanks alles toch wel hoop had op een goede toekomst, op welke wijze ook. Hij vroeg waar ik dat dan op baseerde. Ik kwam niet verder dan dat dit in de geschiedenis steeds zo gebleken is. De tachtigjarige oorlog eindigde ooit en ook de tweede wereldoorlog was niet oneindig. Erg overtuigend klonk dit niet.

Hoop betekent letterlijk "goede verwachtingen hebben". Met "verwachten" reken je ergens op en dat geeft moed om door te gaan: het zal uiteindelijk goed komen. Hoop geeft kracht en staat tegenover wanhoop.

"Geloof, hoop en liefde": het is bijna één woord, maar bestaat uit drie met elkaar verbonden delen. De hoop staat in het midden en misschien kun je het zo zien dat die rust op twee pijlers: op geloof en op liefde.  Zoals het verwoord is in 1 Korintiërs 13: 13: samen zullen zij altijd blijven bestaan!

             "Dit is wat blijft: geloof, hoop en liefde, deze drie, maar de grootste daarvan is de liefde" .

In het paradijs ontstond er verwijdering tussen Adam (en Eva) en hun Schepper. Het Kwaad kwam in de wereld. Met Kerst gedenken wij dat in Jezus God weer dichtbij de mens kwam. Ik denk aan de fresco van Michelangelo en aan die levensvonk. Aan die uitgestoken hand. Wat met Kerst begon, resulteerde in het herstel van de verbinding  tussen "de mens" en zijn Schepper. Wij mogen geloven dat het Kwaad is overwonnen en dat er een toekomst is. 
Bieden dit geloof en deze liefde een basis voor de hoop van Adam, die ik afgelopen zomer tegenkwam?

Dankdag

Op zondag 2 oktober was het "dankdag voor de oogst".  Misschien een niet zo'n bekende dag meer in het moderne en niet zo agrarische Nederland.  Het is een dag met een lange christelijke traditie en hangt eigenlijk samen met een andere dag: de biddag voor gewas en arbeid. Zij horen bij elkaar en die biddag is juist met het voorjaar verbonden (doorgaans met maart). Omdat de agrarische sector op onze maatschappij niet meer zo'n groot stempel drukt als voorheen, ligt het accent meer op de "arbeid" dan op het "gewas". Bid én werk: dat is het nieuwe motto. En daarbij gaat het om dankbaarheid in brede zin, maar ook om het leven in de eigen gemeente, onze omgeving dichtbij en verder weg, onze wereld, onze aarde, enz. 

Als er een rijke oogst is en of dat in materiele of immateriele zin is, dan is er reden om die te delen. Daarvan zijn  enorm veel voorbeelden te geven. Misschien is het een symbolisch gebaar en een druppel op die gloeiende plaat, maar sinds enige jaren is de Dankdag voor de Oogst aanleiding om in onze gemeenschap produkten in te zamelen ten behoeve van de voedselbank. "Dankdag voor de oogst": eigenlijk meer een persoonlijke instelling dan alleen die ene dag in oktober. Ora et labora!

Na trouwe dienst en na vele jaren nemen wij afscheid van ons Johannus-orgel. Eigenlijk: na trouwe diensten. Welke liederen werden op dit orgel gespeeld? Op welke momenten klonk zijn aanwezigheid om mee te dienen? Hoe vaak was de bespeler met dit orgel een instrument om de Heer te dienen? Echter, zijn plaats wordt nu ingenomen door een nieuw orgel: een Allen-orgel (Amerikaans orgelmerk.)

Op 30 augustus werd een busje gehuurd en togen drie al dan niet getrainden naar Duisburg (Duitsland) om een nieuw orgel op te halen. Inclusief enorme speakers. In Haarlem werden zij welkom geheten en was het busje-uit, trapje-op, nog een trapje-op, en toen nog een keer trapje-op: links van het altaar, dat was de eindbestemming. Echt heavy. 

De eerste tonen: zo zacht. Na enige studie en het aansluiten van de speakers was het gebouw te klein om het muzikaal geweld wat betreft volume te kunnen bevatten. Maar wat mooi klonk het. Het eerste lied was lied 383: "Een vaste burcht is onze God, een toevlucht voor de Zijnen." Ons kerkgebouw heeft een historische benaming: de Vaste Burcht - kerk.  Mag dit orgel bijdragen nog vele jaren een vaste burcht te bieden. 

 Dienst voor ontslapenen op 3 juli 2022: het land "aan gene zijde." 

Op zondag 3 juli wordt dit jaar de tweede dienst voor de ontslapenen gehouden. In deze bijzondere kerkdienst gedenken wij alle overledenen en staan wij bij hun stil. Het gaat niet alleen om hen die Jezus aangenomen hebben, maar zeker ook om degenen die Hem niet kennen of erkennen als Heiland. Het land "aan gene zijde" : wij weten daar maar heel weinig over en hebben er geen beeld van. In de Bijbel staan wel omschrijvingen van dat land van vrede en geborgenheid.

Wij kunnen voor de ontslapenen bidden en hun gedenken. Dat kan in de week voorafgaand aan deze kerkdienst en in het bijzonder in de dienst zelf, waar ook het Heilig Avondmaal gezamenlijk gevierd wordt. Ook kunnen wij trachten als "bruggenbouwer" bij te dragen opdat het altaar van onze Heer gevonden mag worden door wie Hem zoeken.

" Tref ik u ook bij de bronne in het land der heerlijkheid?
Dorst uw ziel ook naar de zonne, naar de bron der zaligheid?
Daar weerklinken jubeltonen, bij de bronne klaar en rein.
Mag 'k daar, waar de zaal'gen wonen, ook met u, ja eeuwig, zijn? " 

In dit Actueel-artikel zijn verbeeldingen opgenomen uit de wereld om ons heen, maar deze foto's tonen daar in alle opzichten maar een fractie van. Meer gedachten en beelden zullen zeker opkomen als wij stilstaan bij "het leven na de dood". Misschien kan deze kleine fotoselectie toch bijdragen als inspiratie in de voorbereiding voor de speciale dienst over het land "aan gene zijde".

BUSSA Paramaribo

Enkele weken geleden vertelde de apostel tijdens een woensdagavonddienst in Haarlem over de moeilijke economische situatie in Suriname. Met name noemde hij dat de broeders en zusters in Paramaribo bijna niet meer naar de dienst kunnen op zondag omdat de buskaartjes gewoon te duur zijn.
Ongelooflijk eigenlijk toch?
 
Namens de gemeente Haarlem stelde ik spontaan aan de apostel voor dat wij de kosten voor de bus voor onze rekening zouden willen nemen, zouden ze dan weer naar de dienst kunnen?

De apostel, opziener en oudste Sanredjo uit Suriname gingen gelijk aan de slag en het volgende plan is bedacht. Er wordt een bus gehuurd, met chauffeur, die op verschillende plaatsen in Paramaribo stopt, waar broeders en zusters kunnen opstappen, als iedereen is opgehaald rijdt de bus naar de kerk en wacht daar. Na de dienst rijdt de bus weer hetzelfde rondje en worden de broeders en zusters her en der in de stad afgezet.
 
Het is zo'n goed plan dat er heel snel geschakeld is, en hebben we namens gemeente Haarlem direct akkoord hebben gegeven op de kosten (€ 50,- per zondag) en afgelopen zondag (10 april), met Palmpasen, reed de bus voor de eerste keer!!
 
Als gemeente Haarlem financieren we deze bus voor in ieder geval een heel jaar, dat is € 2600,-
Het geld voor het eerste kwartaal is al overgemaakt 😇
Ik denk dat als je dit ziet je eigenlijk dankbaar bent, dat we dit kunnen doen, ja toch?

Het project, dat we BUSSA noemen, wordt gefinancierd via dezelfde rekening als ANNA. Wil je meedoen?
Stort je bijdrage op rekeningnummer:
NL03 ABNA 0460 9075 49 tnv M. Roelofsen onder vermelding van BUSSA 🤩💪
 
 Super veel dank op voorhand voor al jullie steun!! 

Het wonder van Pasen

“ In het begin schiep God de hemel en de aarde. De aarde was woest en doods, duisternis lag over de oervloed, en over het water zweefde Gods geest. God zei: “Laat er licht zijn,” en er was licht. God zag dat het licht goed was, en hij scheidde het licht van de duisternis; het licht noemde Hij dag, de duisternis noemde Hij nacht.”

Het verhaal over de schepping van de aarde: daarmee begint de bijbel. Op de omslag van de bijbel staat dit citaat in blinddruk. (De nieuwe bijbelvertaling, recent uitgebracht door het Nederlands-Vlaams Bijbelgenootschap (NVB) in 2021.)

De schepping laat de woeste en doodse chaos achter zich en leidt tot een paradijs. Het is de start van  alle leven en van "de mens" in volledige balans met de omgeving. En dan gebeurt het:  in de Hof van Eden wordt het verbod van God door Eva en vervolgens ook door Adam overtreden door te eten van de “boom van de kennis van goed en kwaad”. Dit is de zondeval gaan heten. Het is een kantelpunt. In het paradijs ontstond zo de “erfzonde” en daarmee ook de verwijdering tussen God de Schepper en “de mens” die Hij schiep. Het was er de oorzaak van dat zonde en dood inherent aan het menselijk bestaan werden. Lijden en sterfelijkheid horen sindsdien bij “de mens”.

Zo stelde Albert Einstein in een correspondentie met Siegfried Freud ooit de vraag: waarom oorlog?  Ook vandaag de dag is dit een indringende vraag. Het samengevat antwoord van Freud aan Einstein luidde: de neiging tot het kwaad is de overheersende kracht en sterker dan de constructieve levensdrift, de andere kracht die juist tot het goede neigt. De dood is dan het onvermijdelijk eindpunt. Of is de dood dat niet?

Christenen zien in Jezus de lang verwachte door God gezonden Messias, de bevrijder. Niet een leider die vrede en voorspoed brengt in de wereld waarin wij leven, maar die de vrede terugbrengt die in het paradijs verloren ging. In Johannes 14 vers 27 staat deze boodschap verwoord: “Ik laat jullie vrede na; mijn vrede geef Ik jullie, zoals de wereld die niet geven kan. Maak je niet ongerust en verlies de moed niet.”

Op Goede Vrijdag gedenken wij de kruisiging en de dood van Jezus. Het lijdensverhaal uit het Matteüs-evangelie is door Johann Sebastian Bach muzikaal indrukwekkend weergegeven in zijn "Matthäus-Passion". Maar met Pasen vieren wij Zijn opstanding uit de dood. Omdat Jezus aan het kruis alle schuld op Zich nam is er vergeving van zonden mogelijk. De erfzonde is niet weg uit ons leven, maar Jezus overwon zo "het Kwaad", de dood. De band tussen God de Schepper en de mens is hersteld! 

Het ene raadsel volgt op het andere: Jezus kan opstaan uit de dood, God rekent onze fouten niet aan en vergeeft ons die. Ze staan niet meer tussen ons in. Hoe dat kan? Het is het wonder van Pasen: de Schepper en de mens, zij zijn weer met elkaar verbonden en treffen elkaar bij de bron. Het wonder waarin wij geloven mogen.

De schrijver Phil Bosmans laat misschien iets zien van dat wonder, van het onverklaarbare:

“Duisternis kun je met duisternis niet bestrijden. Alleen het licht kan dat. Haat kun je met haat niet bestrijden, alleen de liefde kan dat.”

Nieuwe Pasen poster

We hebben weer een nieuwe Pasen poster! 
Met o.a. de boodschap dat iedereen weer van harte welkom is, nu de lockdown is afgelopen!

Gedachten aan hen die leven in een wereld in oorlog.
 

Op maandag 7 maart werd er een grote nationale inzamelingsactie gehouden ter ondersteuning van de door oorlog getroffenen in Oekraïne: giro 555. Er werd ruimhartig gedoneerd. Daarnaast was er een dag eerder ook een dienst voor ontslapenen. In de schaduw van oorlog. In de schaduw van leed, machteloosheid en verdriet. In de schaduw van zinloos en grenzeloos geweld. In de schaduw van sancties en vergelding. In de schaduw van hoop en misschien een toch..... Een dienst in de schaduw, maar toch een dienst voor ontslapenen. 

Vele eeuwen terug was er door strijd, oorlog of anderszins al leed in de samenleving, ver weg en dichtbij. Gekend of helemaal niet. Veel leed. Vele eeuwen terug waren er conflicten met onnoemelijk veel slachtoffers maar ook waren er de daders. Zij allen gingen de eeuwigheid in, gingen naar gene zijde. 

Afgelopen zondag waren wij samen in onze kerk.  Het aanvangslied was "God is tegenwoordig". Wij zongen samen, wij baden samen, wij gedachten samen. 
In het gebed voor de ontslapenen werd voor hen gebeden. Opdat zij het altaar van God vinden kunnen en wij elkaar treffen bij de bron. Wij vragen dit voor allen die aan gene zijde zijn. Het gaat o.a. om de vele slachtoffers van werkelijk verschrikkelijk leed, maar ( en die zag ik niet aankomen ) ook om de daders van dat onbeschrijfbare leed. Dat het ook om die laatste groep gaat is moeilijk uit te spreken, maar toch is het de boodschap van onze Heer en is het deel van de dienst voor alle ontslapenen. Hoe wonderlijk, maar Gods genade is voor allen op de voorwaarde dat zij Hem in geloof aannemen. In het verleden maar ook in het wel heel bijzondere heden. 

Dienst voor ontslapenen: de bruggenbouwer.

Op 6 maart 2022 is er een “dienst voor ontslapenen”. Deze diensten zijn er driemaal per jaar en de inhoud daarvan is bijzonder te noemen (zeker voor degenen die daar niet zo mee bekend zijn). Gelukkig kan de dienst weer fysiek gehouden worden in de kerk nu de lockdown is opgeheven.

Aan de basis van deze speciale diensten staan diverse teksten in de Bijbel met verwijzing naar de “zielen aan gene zijde”, zoals dat traditioneel ook wel genoemd wordt. Het gaat over een belangrijk positief en hoopvol perspectief voor degenen voor wie het leven op aarde ten einde gekomen is. Er zijn zoveel aspecten bij betrokken! Het meeste is niet bekend, maar dit nader in te vullen is echter niet aan ons. Ook “de wetenschap” (veelal het uitgangspunt voor het hedendaagse denken) biedt geen uitkomst. Deze diensten zijn overigens niet specifiek gericht om overleden geliefden te gedenken, hoewel ook die gedachten zeker naar boven kunnen komen op zo’n moment.

Dat vanwege de covid-pandemie er nu ook online diensten voor ontslapenen zijn is wel bijzonder en speelt een rol in het verhaal dat nu volgt. Eén aspect van wat hierboven aangeduid is komt hier naar voren, maar om zelfs dat in woorden juist en compleet weer te geven is al een illusie. Wellicht dat in de slotzin iets van een antwoord op de vele vragen gegeven wordt.

Onderaan dit artikel is de spoorbrug over de Nederrijn bij Oosterbeek (nabij Arnhem) afgebeeld. Bruggen leggen verbinding. Ze zijn groot en sterk of juist heel fragiel, fraai of een beetje onooglijk, oud of net gebouwd, enz.. 

De bruggenbouwer.

In het weekblad Elsevier van april 2021 was een vaste rubriek opgenomen: een in-memorial over een kenmerkende persoonlijkheid (doorgaans geen BNNer.) Dit keer was het Eltje Ypeij. Hij werd 93 jaar. Geboren in Heereveen, zoon van een palingroker. Toen hij zes jaar was verhuisde het gezin naar Nijmegen (in 1933). In 1944 kwam zijn vader daar om bij een bombardement. Hun viszaak werd platgebombardeerd. Kort daarna raakt zijn moeder een been kwijt door een Duitse granaat. Het gezin had niets meer. Geen onbekommerde start.

Als 9-jarig kind wilde Eltje al bruggenbouwer worden. Het begon bij de TU in Delft (civiele techniek). Later werd hij  hoofdingenieur en lid van het management van Rijkswaterstaat. Een koppige Fries, introvert maar ook sociaal, direct in de omgang, en afkerig van computers. In 1987 ging hij met pensioen maar bleef sociaal actief. Zo valt er te lezen. Rekenliniaal en potlood: medeverantwoordelijk was hij voor de tweede Van Brienenoordbrug (1965), de Moerdijkbrug (1978), betrokken bij de realisatie van de Deltaweken (drie kilometer lange hulpbrug bij de aanleg van de Oosterscheldekering  1986), en meer. In het middelpunt van ”Hollands trots”: het omgaan met water en de zee.

Maar nu komt het. Na alle respect voor zijn bijdragen en aandacht voor maatschappelijk succes staat in de laatste (zeer  korte) alinea een bondige samenvatting van zijn laatste jaren: “De laatste jaren nam zijn  gezondheid af. Ypeij had diabetes, zag slecht en had moeite om steeds afhankelijker te worden. Hij was op en overleed op 19 maart in zijn woonplaats Den Haag.”

Opvallend was de abrupte tweedeling in dit memorial in een gevoelsmatige verhouding 98% tot 2%. Waarom komt dat zo binnen? Vanwege het contrast tussen een bijzonder en succesvol leven en de laatste jaren in afhankelijkheid en mogelijk met pijn en aftakeling? Omdat het leven onherroepelijk eindig is en de eigen regie ontbreekt? Wat zijn zin en doel van het leven? Dat soort overwegingen. Zoals de voorganger tijdens een dienst op 21 november 2021 in Haarlem die vraag verwoordde: ” is ons leven voorbestemd om jammerlijk te eindigen bij de dood?”. 

Vorig najaar (een week voor een dienst voor ontslapenen) hield districtsapostel Storck aan het eind van een kerkdienst in Amsterdam-Osdorp Heilig Avondmaal voor de ontslapenen en bad voor hen. Zijn allerlaatste woorden in het slotgebed luidden: “ …. en dat wij voor hen aan gene zijde bruggenbouwers kunnen zijn naar het altaar van God.” Deze dienst keek ik later terug op internet, maar dat was op een zaterdag. De dag daarop was het zondag en vond de dienst voor ontslapenenen dus plaats. Deze werd ook uitgezonden via internet. 

De uitzending eindigde met het prachtige lied: “I have a home beyond the river.” (Zie hieronder)

 Lockdown ligt achter ons, de pandemie nog niet. 

De lockdown, die vlak voor Kerst-2021 landelijk is ingesteld, werd in de laatste week van januari weer opgeheven. De omnicron-variant van het coronavirus bleek "milder" dan eerdere mutaties, waardoor de overheid mede onder druk van de publieke opinie overging tot het afbouwen van de meeste beperkende maatregelen. Hierdoor heeft de kerkleiding besloten dat de fysieke diensten in het hele land weer hervat konden worden op 30 januari 2022. De kerkdeuren konden weer open en dat is voor de derde keer tijdens de huidige pandemie!  We keken er naar uit.

Uit een landelijke enquete van Actie Kerkbalans ( een onderzoek van diverse Katholieke en protestantse kerken ) blijkt dat na twee jaar corona bijna de helft van de ondervraagde gelovigen het niet bij kunnen wonen van een fysieke dienst als een groot gemis ervaart. De meerderheid volgde de kerkdiensten online. Elkaar zien, betrokkenheid en samen het geloof delen: dat werd gemist. Voortzetting van online-diensten stellen velen toch ook op prijs om zo de dienst op een ander moment te kunnen terugzien. Dit gevoel zal zeker ook voor de Nieuw-Apostolische gemeenschap in Haarlem gelden. Het was dan ook een teleurstelling toen de eerste fysieke dienst in Haarlem op het laatste moment alsnog geannuleerd moest worden. Nog maar enkele dagen daarvoor konden de voorganger en musici uit de eigen gemeenschap meedienen in de uitzendingsdienst van 26 januari in Leiderdorp. In korte tijd veranderde de situatie: besmetting en quarantaine waren er de oorzaak van dat een fysieke dienst niet verantwoord was. De herstart is met een week uitgesteld.

Meerdere thema's kwamen naar voren tijdens de dienst in Leiderdorp: geloof, vertrouwen en God's genade. De voorganger noemde "het in vrijheid naar de kerk kunnen gaan" een vorm van God's genade en met andere woorden: een gift van Hem. Wij hebben ervaren dat ook een pandemie vrijheden, die vanzelfsprekend leken,  aanzienlijk kan beperken. Dat gaat van klein tot zeer ingrijpend. Een element van geloof is acceptatie van het gegeven dat wij niet alles kunnen begrijpen. Op dat moment ontstaat er ruimte voor geloof in God en vertrouwen op Hem. 

Naschrift: Gedurende de eerste week van februari zijn alle betrokkenen bij de corona-besmetting van ruim een week geleden aan de beterende hand. Wij zijn dankbaar voor het herstel al gaat het bij de één wat voorspoediger dan bij de ander.  Gemeenteleden hebben zich erg betrokken getoond: fijn om die verbondenheid te mogen ervaren!

Opname Kerstuitzending 2021

Op 22 december 2021 gaat om 20.22 uur de video online waarin "de gemeenschap Haarlem" digitaal elkaar en zeker ook iedereen daarbuiten een mooie Kerst en een gelukkig 2022 toewenst. Helaas overschaduwt het corona-virus het persoonlijk en maatschappelijk leven en valt het niet mee om met alle opgelegde beperkingen te moeten leven. Deze situatie duurt al lang en het eindpunt lijkt nog zo ver weg.... We hadden er wel op gehoopt, maar voor de tweede maal zijn er toch geen kerkdiensten met Kerst. Al is een digitale groet geen vervanging van een live-ontmoeting: Kerst is een feest van vreugde en hoop. Die boodschap willen wij graag hierbij en op deze wijze delen, zeker in een tijd van tegenspoed.

De opnamen voor de video vonden plaats enkele dagen voordat een landelijke lock-down afgekondigd werd door de overheid. Meerdere liederen zijn vocaal maar ook instrumentaal opgenomen. Ook de jongere kinderen hebben hun bijdragen geleverd. De wat ouderen delen rond een haardvuur hun herinneringen aan Kerst zoals zij dat als kind ervaren hebben. Uiteraard ontbreekt het Kerstevangelie niet en dat wordt dit keer voor het eerst voorgedragen vanuit de dit najaar uitgebrachte nieuwe bijbelvertaling van het Nederlands-Vlaamse Bijbelgenootschap.

Wij maken momenteel een lastige periode mee: een pandemie. Er is pijn, er is moedeloosheid. Geen tijd voor blijdschap of een feest zou je zeggen. Maar de komst van Jezus ruim 2000 jaar geleden biedt juist in deze omstandigheid een bron van licht en perspectief: door de eeuwen heen! De betekenis van zijn leven op aarde biedt vreugde en hoop, nu en in de tijd die voor ons ligt. En dat vieren wij met Kerst.